Adaptif Hareketin Yük Altındaki Değişken Kinematik Davranışının Analiz Edilmesi
Üniversitemiz Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Ekim Onur Orhan’ın baş yazar olduğu "Kinematics of 'Adaptive Motion' Under Constant Torque Values" başlıklı araştırma makalesi Journal of Endodontics dergisinde yayınlandı.
Çeşitli Endodontik motorlar ile ilgili tekdüze asimetrik resiprokasyon kinematikleri bilinmektedir. Ancak, karmaşık bir geri besleme algoritmasına sahip yeni adaptif hareket kinematiği üzerine bir çalışma bulunmamaktadır. Yüke bağımlı değişen karmaşık adaptif hareketin açıklanmamış kinematiğini göstermek için, bu çalışmanın amacı bu yeni adaptif hareketin kinematik çıktılarını analiz etmek ve sabit yüklemelerin bu hareket kinematiği üzerindeki etkilerini karşılaştırmaktır.
Üniversitemiz Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı Başkanı ve öğretim üyesi Doç. Dr. Ekim Onur Orhan’ın baş yazar olduğu çalışma ekibinin, ‘Journal of Endodontics (Impact Factor:4.547)’ dergisinde yayımlanan ‘Kinematics of 'Adaptive Motion' under constant torque values’ başlıklı makalesi, çağdaş endodontik motorlarda kullanıma geçen yeni ‘Adaptif hareketi’ klinik geçerliliği bulunan tork yükleri uygulamayı simüle etmeyi başararak, kinematik davranış değişikliklerini ilk kez rapor etmiştir. Bu çalışmada Üniversitemiz Diş Hekimliği Fakültesi öğretim elemanı Arş. Gör. Dt. Duygu Bahadır ve Yakın Doğu Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Restoratif Diş Tedavisi öğretim üyesi Doç. Dr. Özgür Irmak aktif olarak yer aldılar.
Araştırmacılar, hipotezlerini test ederken klinik anlamlılığı bulunan sabit yükleri hedef nesne üzerine uygulamış ve hareket kinematiğinin bu yükler altındaki davranışlarını incelemişlerdir. Faz tanımlama tekniği, yüksek hızlı video görüntü analizinin birlikte kullanıldığı yöntemde toplamda 48000 adet görüntü taranmıştır. Doç. Dr. Özgür Irmak, yöntem içerisinde video kayıtları, bölümlendirme ve istatistik konusunda katkılar sunmuştur. Görüntü taramaları Araş.Gör.Dt. Duygu Bahadır tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma, literatürde endodontik hareket kinematik analiz üzerine yapılmış toplam beş çalışmanın en güncelidir. Ayrıca, adaptif hareket kinematiği üzerine yapılan ilk çalışmadır.
Bu çalışmada, yüksüz durumda adaptif hareket kesintili bir rotasyon kinematiği sergiledi. 100 gcm eşdeğer yük altında ise 2 fazlı kesintili rotasyon ve 4 fazlı asimetrik resiprokasyonun hibrit bir şekilde ortaya çıktığı kaydedildi. 100 gcm yük altında 2 fazlı hareket yüksüz durumla benzeşirken, 4 fazlı hareket ise 200 gcm yük altındaki ile benzeşmiştir. Bu örtüşen fazlar arasındaki sürelerin yakınlığı, adaptif hareket için zaman bağımlı bir algoritma olgusu ile açıklanmıştır. Ayrıca, bulgulara göre, uyarlanabilir hareket kinematiği sabit yük miktarından etkilenmiştir. İstatistiksel detaylı analiz çapraz karşılaştırmalı tablolarda sunulmuştur. Çalışmanın tam veri seti açık erişimli olarak yayımlanmıştır ([Dataset] Orhan EO Bahadır D, Irmak O. Kinematics of 'Adaptive Motion' under constant and confirmed torque values. 2021 Mendeley Data, v1. https://doi.org/10.17632/crrxhv2vm7.1).
Sonuç olarak, çalışmada test edilen adaptif hareket kinematiğinin klinik olarak anlamlı sabit yükler altındaki karakteristik özelliklerini ortaya konmuştur. Bu rapor edilen verilerin gelecek kinematik karşılaştırmalı çalışmalar için bir referans niteliğinde olduğu da ayrıca yazarlar tarafından ifade edilmektedir.
Makaleye erişim için: ELSEVIER-Journal of Endodontics https://doi.org/10.1016/j.joen.2021.12.009.
