Turizm ve Enerji Tüketiminin Sürdürülebilir Ekonomik Büyüme Üzerinden İklim Değişikliğine Etkisi: Türkiye İçin Doğrusal Olmayan Bir ARDL Analizi

Üniversitemiz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hakan Acaroğlu’nun, Dr. Mustafa Güllü ve Turizm Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Cihan Seçilmiş ile birlikte yazdığı “Climate change, the by-product of tourism and energy consumption through a sustainable economic growth: a non-linear ARDL analysis for Turkey” başlıklı makale Environmental Science and Pollution Research dergisinde yayınlandı.

Bir ülkenin ekonomik büyümesi ile turizm ve enerji sektörünün neden olduğu çevresel bozulma arasındaki denge, konunun bilimsel olarak ele alınması ve iktisat politikalarının geliştirilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Buradan hareketle doğrusal olmayan bir otoregresif dağıtılmış gecikme zaman serisi analizi kullanan bu makale, Türkiye'de iklim değişikliği, turizm sektörü ve enerji tüketimi arasındaki nedensel ilişkiyi araştırmaktadır. 1995 yılından 2020 yılına kadar çeşitli kurumlar tarafından toplanan veriler ışığında iklim değişikliği bağımlı değişken olarak kullanılmış ve yağış ve sıcaklıkla ayrı ayrı temsil edilmiştir; bağımsız değişkenler turist gelişleri, enerji tüketimi (örneğin: yenilenebilir ve yenilenemeyen) ve ekonomik büyümedir. Test sonuçlarına göre, pozitif ve negatif şoklar uzun dönemde yenilenebilir enerji tüketiminde yağış ve sıcaklığın azalmasına katkıda bulunurken, yenilenemeyen enerji tüketiminde yağış ve sıcaklık artışına etki etmektedir. Turizm ve sıcaklık arasındaki uzun dönemli ilişkide, turist sayısının azalması sıcaklık ve yağışların azalmasına neden olmaktadır. Bulgular, turist sayısındaki azalmanın ve yenilenebilir enerji tüketimindeki artışın sıcaklığın azalmasına yardımcı olabileceğini, yenilenemez enerji tüketimindeki artışın ise sıcaklığın artmasına neden olabileceğini ortaya koymaktadır. Karar vericilerin, Türkiye örneği üzerinden, doğrusal olmayan analiz çerçevesindeki bu bilimsel bulguları, iklim değişikliğiyle mücadele ve dünya için etkin turizm politikalarıyla sürdürülebilir ekonomik büyümenin desteklenmesine yönelik olası senaryolar olarak değerlendirmeleri gerekmektedir.  

Makale erişim bağlantısı: https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-023-26927-0